Викиновости:Izabrane godišnjice/Januar

Januar - Februar - Mart - April - Maj - Jun - Jul - Avgust - Septembar - Oktobar - Novembar - Decembar
Kriterijumi za izbor godišnjica

Danas je utorak, 24. decembar 2024

Izabrane godišnjice za januar

1. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

2. januar:

1793 - Rusija i Pruska dele među sobom Poljsku.
1839 - Luj Dager, francuski pronalazač i začetnik fotografije, snimio prvu fotografiju Meseca.
1871 - Amadeus I postaje kralj Španije.
1905 - u Rusko-japanskom ratu Rusija je bila prinuđena da Japanu preda lučki grad Port Artur. Japanci su zarobili rusku flotu u luci tako što su potopili trgovačke brodove i zatvorili ulaz u luku.
1959 - Lansiran prvi vasionski brod ka Mesecu, sovjetska „Luna I“ bez ljudske posade.
1992 - Predsednici Srbije i Hrvatske, Slobodan Milošević i Franjo Tuđman, prihvatili su Sporazum o planu mirovnih operacija u Jugoslaviji, Vensovenov plan.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

3. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

4. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

5. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

6. januar:

1322 - U manastiru Žiča (na slici) krunisan je srpski kralj Stefan Dečanski Nemanjić, sin kralja Milutina. Zbacio ga je s prestola sin Dušan. Umro je pod nerazjašnjenim okolnostima u zatočeništvu u Zvečanu. Podigao je manastir Visoki Dečani.
1810 - Mirom u Konstantinopolju Turska je predala Rusiji poluostrvo Krim i oblast Kuban.
1916 - Počela je Mojkovačka bitka u Prvom svetskom ratu u kojoj su Crnogorci pod komandom serdara Janka Vukotića odbili ofanzivu znatno jačih austrougarskih snaga i time omogućili srpskoj vojsci odstupnicu prema Jadranu.
1929 - Jugoslovenski kralj Aleksandar I Karađorđević ukinuo je Vidovdanski ustav, raspustio Narodnu skupštinu i zaveo ličnu vlast u državi.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

7. januar:

Hrišćani koji se pridržavaju julijanskog kalendara danas slave Božić.
1598 - na ruski presto je stupio Boris Godunov, posle smrti Fjodora I, poslednjeg cara iz dinastije Rjurikovič.
1943 - umro Nikola Tesla, srpski naučnik i pronalazač na polju elektrotehnike i radio-tehnike (* 1856)
1927 - uspostavljena je redovna transatlantska telefonska veza između Londona i Njujorka.
1953 - predsednik SAD, Hari Truman (na slici), je objavio da je u SAD izrađena hidrogenska bomba.
1979 - kambodžanski pobunjenici su, uz pomoć vijetnamskih snaga nakon dvonedeljne opsade, zauzeli Pnom Pen i srušili vladu Crvenih Kmera Pola Pota.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

8. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

9. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

10. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

11. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

12. januar:

1876 – U San Francisku u SAD-u, rađa se Džon Grifit alias Džek London, američki pisac
1976 – U Valingfordu u Velikoj Britaniji umire Agata Kristi, engleska spisateljica

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

13. januar:

1782 – Prvi put se u Manhajmu (Nemačka) prikazuje Šilerova drama Razbojnici
1806 – Rađa se Jovan Sterija Popović, srpski komediograf

1898 – Francuski autor Emil Zola objavljuje čuveno otvoreno pismo "Optužba", povodom afere Drajfus
2001 – Umire Branko V. Radičević, jugoslovenski književnik

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

14. januar:

83 pne. – Rađa se Markus Antonijus rimski državnik i vojskovođa
1907 – Grad Kingston (Jamajka) pogađa zemljotres jačine oko 6,5. Gine oko 1500 ljudi.

1957 – U Holivudu (SAD) umire Hemfri Bogart, američki glumac i dobitnik Oskara 1951 za najbolju glavnu ulogu u filmu "Afrička kraljica"

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

15. januar:

1918 – Osniva se ruska Crvena armija
1929 – Rađa se Martin Luter King, sveštenik i borac za građanska prava
2000 – Umire Željko Ražnatović Arkan, vođa paramilitarnih jedinica u ratovima na prostoru Jugoslavije i lider Stranke srpskog jedinstva

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

16. januar:

1948 – U Berlinu se rađa Gregor Gizi, nemački političar i jedan od vođa Levičarske partije
2001 – U Ljubljani umire Sergej Krajger, slovenački i jugoslovenski političar iz vremena komunizma. Bio je član Predsedništva SFRJ od 1970. i predsednik Predsedništva od maja 1981. do maja 1982

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

17. januar:

1860 – U gradiću Taganrog (Rusija) rađa se Anton Pavlovič Čehov, ruski književnik i dramatičar
1929 – Prvi put se prikazuje crtani film Mornar Popaj
1964 – Umire Đorđe Andrejević Kun, srpski slikar i grafičar

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

18. januar:

1689 – U Bordou se rađa Šarl de Sekondat i Baron de Monteskju, francuski književnik i teoretičar
1730 – U Moskvi umire ruski car Petar II
1778 – Džejms Kuk otkriva Havaje

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

19. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

20. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

21. januar:

1861 – Rađa se srpski vajar Đorđe Jovanović, član Srpske kraljevske akademije, profesor i direktor Umetničke škole u Beogradu.

1924 – U Gorkom kod Moskve umire Vladimir Iljič Uljanov Lenjin, vođa Oktobarske revolucije 1917, tvorac sovjetske Rusije.
1993 – Hrvatske snage napadaju teritoriju Republike Srpske Krajine u zonama pod zaštitom Ujedinjenih nacija u nameri da zauzmu Maslenički most, aerodrom “Zemunik” kod Zadra i branu Peruća.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

22. januar:

1875 – Rađa se Dejvid Grifit, američki filmski režiser.
1894 – Umire pesnik Vojislav Ilić, koji se smatra osnivačem moderne srpske lirike i tvorcem verističkog izraza.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

23. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

24. januar:

41 – U zaveri Senata, vojske i pretorijanaca, pripadnici pretorijanske garde ubijaju rimskog cara Kaligulu.
1847 – Rađa se Radomir Putnik, srpski vojvoda.
1935 – U SAD se po prvi put prodaje pivo u dozi.
1965 – Umire Vinston Čerčil, engleski državnik i pisac.
1984 – Izlazi Epl Mekintoš (engl. Apple Macintosh), prvi personalni računar sa grafičkim korisničkim interfejsom.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

25. januar:

1878 – U rusko-turskom ratu potopljen je turski brod nakon što su ga Rusi pogodili torpedom. To je bio prvi brod pogođen i potopljen tim podvodnim oružjem.

1904 – U Beogradu počinje izlaziti dnevni list „Politika“, čiji je osnivač i prvi urednik Vladislav Ribnikar.

1924 – U francuskom gradu Šamoni otvaraju su prve zimske Olimpijske igre.

1928 – Rađa se Eduard Ševarnadze, ministar inostranih poslova SSSR-a i predsednik Georgije.

1978 – Umire Skender Kulenović, srpski pisac.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

26. januar:

1500 – Španski moreplovac Visente Janjes Pinson otkriva Brazil.
1788 – Britanski brodovi s prvim naseljenicima iz Engleske, uključujući grupu robijaša, uplovljavaju u zaliv Botani Bej, Sidnej, u Australiji, gde osnivaju koloniju.
1925 – Rodio se Pol Njumen, američki glumac.
1935 – Izlazi prvi broj beogradskog nedeljnika „Nedeljne informativne novine“.
1990 – Umire američka filmska glumica Ava Gardner.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

27. januar:

1235 – Umire Sveti Sava, utemeljivač Srpske pravoslavne crkve, države i školstva. (* 1169.)
1756 – Rađa se Volfgang Amadeus Mocart, kompozitor († 1791.)
1924 – Vlada Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca potpisuje u Rimu pakt o prijateljstvu i saradnji sa Italijom i sporazum kojim je Rijeka predata Italiji.
1926 – Engleski pronalazač Džon Logi Berd u Londonu prvi put javno demonstrira televiziju.
1943 – Avijacija SAD izvršava, u Drugom svetskom ratu, prvi napad na Nemačku celodnevnim bombardovanjem ratne luke Vilhelmshafen.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

28. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

29. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

30. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

31. januar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

Januar - Februar - Mart - April - Maj - Jun - Jul - Avgust - Septembar - Oktobar - Novembar - Decembar
Kriterijumi za izbor godišnjica