Викиновости:Izabrane godišnjice/Oktobar

Januar - Februar - Mart - April - Maj - Jun - Jul - Avgust - Septembar - Oktobar - Novembar - Decembar
Kriterijumi za izbor godišnjica

Danas je utorak, 24. decembar 2024

Izabrane godišnjice za oktobar

1. oktobar:

1754 – Rađa se Pavle I Petrovič Romanov, ruski car, sin i naslednik Katarine Velike
1924 – Radio Beograd počinje sa emitovanjem programa
1926 – U Beogradu se otvara pijaca zeleni venac
1960 – Nigerija proglašava nezavisnost
1988 – Umire srpski filmski glumac Pavle Vujisić

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

2. oktobar:

1608 – Holandski optičar Hans Liperšej prikazuje u Hagu prvi teleskop
1869 – Rađa se indijski nacionalni vođa Mahatma Gandi, nazvan Mahatma
1924 – Liga naroda usvaja Ženevski protokol za mirno rešavanje međunarodnih sporova
1946 – Na sednici Gradskog narodnog odbora Zrenjanin dobija današnje ime
1985 – Umire američki filmski glumac Rok Hadson

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

3. oktobar:

1895 – Rađa se ruski pesnik Sergej Aleksandrovič Jesenjin
1906 – Na Radio-konferenciji u Berlinu SOS se ustanovljava kao međunarodni signal za pomoć
1932 – Irak stiče nezavisnost
1977 – Umire srpski književni i pozorišni kritičar i istoričar književnosti Velibor Gligorić

1990 – Istočna i Zapadna Nemačka se posle 45 godina ponovo ujedinjuju

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

4. oktobar:

1209 – Nemački kralj Oto IV kruniše se za rimsko-nemačkog cara
1669 – Umro holandski slikar Harmens fan Rajn Rembrant
1830 – Belgija postaje nezavisna država
1858 – Rodio se srpski fizičar Mihajlo Pupin
1999 – Komandant ustaškog logora u Jasenovcu u Drugom svetskom ratu Dinko Šakić osuđuje se u Zagrebu na 20 godina zatvora.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

5. oktobar:

1713 – Rađa se Denis Didro, francuski filozof i pisac
1883 – „Orijent ekspres“ kreće prvi put iz Pariza za Istanbul

1957 – Umire urugvajski fudbaler Hoze Andrade
1983 – Lideru poljskog pokreta „Solidarnost“ Leh Valensi se dodeljuje Nobelova nagrada za mir
1989 – Tibetanskom duhovnom vođi Dalaj Lami se dodeljuje Nobelova nagrada za mir

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

6. oktobar:

1887 – Rađa se francuski arhitekta i teoretičar Šarl Eduar Žanre, poznat kao Le Korbizje, jedan od najvećih arhitekata XX veka
1908 – Austro-Ugarska anektuje Bosnu i Hercegovinu
1988 – Završava jogurt revolucija i rukovodstvo Vojvodine podnosi ostavke
1989 – Umire američka filmska glumica Bet Dejvis
2000 – Savezni ustavni sud potvrđuje pobedu Vojislav Koštunica na predsedničkim izborima

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

7. oktobar:

1806 – Ralf Vedživud, u Londonu, patentira indigo
1813 – Beograd pada u turske ruke, čime se završava Prvi srpski ustanak

1849 – Umire američki pisac Edgar Alan Po
1885 – Rađa se danski atomski fizičar Nils Henrik David Bor
1959 – Sovjetski vasionski brod „Luna 3“ kao prvi fotografiše tamnu stranu Meseca

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

8. oktobar:

1836 – Rađa se Dimitrije Nešić, čuveni srpski matematičar
1864 – Rađa se Branislav Nušić, najveći srpski i jugoslovenski komediograf
1992 – Umire Vili Brant, kancelar Zapadne Nemačke
1993 – Ujedinjene Nacije ukidaju sankcije Južnoafričkoj republici

1998 – Savet NATO usvaja „detaljan operativan plan za vazdušne udare u fazama“ na Kosovu, čime se praktično počinje agresija zemalja članica te organizacije na SR Jugoslaviju

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

9. oktobar:

1854 – Rađa se srpski fizičar i pronalazač Mihailo Pupin
1915 – Nemačke i austrougarske trupe u Prvom svetskom ratu zauzimaju Beograd.
1934 – U Marseju je ubijen jugoslovenski kralj Aleksandar I Karađorđević

1993 – U sukobima muslimana i Hrvata u Mostaru ruši se Stari most
2002 – Prvi put u istoriji srpskog parlamentarizma se održava TV-duel između predsedničkih kandidata

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

10. oktobar:

1913 – Završava se izgradnja Panamskog kanala
1813 – Rađa se italijanski kompozitor Đuzepe Verdi
1985 – Umire američki filmski i pozorišni glumac, dobitnik “Oskara”, Jul Briner
2000 – Umire Sirimavo Bandaranaike, bivši premijer Šri Lanke, prva žena-premijer na svetu

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

11. oktobar:

1579 – U Carigradu ubijen turski državnik i vojskovođa poreklom iz Bosne Mehmed-paša Sokolović
1806 – Rađa se Aleksandar Karađorđević, sin vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđa, srpski knez od 1842. do 1858
1865 – Rađa se Jovan Cvijić, najveći srpski geograf, predsednik Srpske kraljevske akademije i rektor Beogradskog univerziteta

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

12. oktobar:

1492 – Španski moreplovac Kristofor Kolumbo prvi put stupa na tlo novog sveta
1822 – Brazil stiče nezavisnost
1865 – Rađa se srpski naučnik i geograf Jovan Cvijić
1935 – Rađa se italijanski operski pevač Lučano Pavaroti
2001 – Nobelova nagrada za mir dodeljuje se Ujedinjenim nacijama i generalnom sekretaru Kofi Ananu.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

13. oktobar:

1884 – Londonska četvrt Grinič ustanovljuje se kao univerzalni nulti meridijan
1925 – Rađa se Margaret Hilda Roberts, poznata kao Margaret Tačer
1993 – Nemac Guenter Parhe zbog ranjavanja nožem jugoslovenske teniserke Monike Seleš osuđen uslovno na dve godine zatvora

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

14. oktobar:

1322 – Vojska škotskog kralja Roberta I u bitci kod Bilanda teško poražava engleske trupe kralja Edvarda II
1894 – U Beogradu, na liniji Kalemegdan-Slavija, pušten u saobraćaj prvi tramvaj na konjsku vuču

1912 – U Milvokiju se izvršava atentat na predsednika SAD Teodora Ruzvelta
1989 – Tibetanskom duhovnom vođi Dalaj Lami se dodeljuje Nobelova nagrada za mir
1994 – Nobelovu nagradu za mir dele premijer Izraela Jicak Rabin, šef izraelske diplomatije Šimon Peres i vođa Palestinske oslobodilačke organizacije Jaser Arafat

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

15. oktobar:

70 pne. – Rađa se Publije Vergilije Maron, najznamenitiji pesnik carskog Rima
1582 – U Španiji, Portugaliji i papskim državama u Italiji počinje primena Gregorijanskog kalendara

1917 – U šumi Vensen, nadomak Pariza, streljana Mata Hari, najpoznatija žena-špijun u Prvom svetskom ratu
1989 – Umire Danilo Kiš, jedan od najvećih pisaca novije srpske književnosti
1993 – Nobelovu nagradu za mir dobijaju predsednik Južne Afrike Frederik Vilem de Klerk i vođa Afričkog nacionalnog kongresa Nelson Mendela

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

16. oktobar:

1837 – Srpski knez Miloš Obrenović izdaje ukaz o ukidanju svih vrsta kuluka
1854 – Rađa se engleski pisac irskog porekla Fingal O'Flaerti Vils, poznat kao Oskar Vajld

1964 – Kina izvodi prvu eksploziju atomske bombe i postaje peta zemlja sveta koja raspolaže nuklearnim oružjem.
1973 – Državni sekretar SAD Henri Kisindžer i severnovijetnamski političar Le Duk To dobijaju Nobelovu nagradu za mir
1997 – Umire Kneginja Olga Karađorđević

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

17. oktobar:

1797 – U italijanskom mestu Kampoformio potpisuje se mirovni ugovor Austrije i Francuske, kojim se ukida Mletačka republika
1855 – Englez Henri Besemer patentira postupak za preradu sirovog gvožđa u čelik

1973 – Arapski proizvođači nafte povećavaju cene i smanjuju proizvodnju nafte kao odgovor na podršku SAD Izraelu u arapsko-izraelskom sukobu
1803 – Rađa se mađarski političar Ferenc Deak, nacionalni lider od 1861
1849 – U Parizu umire poljski kompozitor i pijanista Frederik Šopen

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

18. oktobar:

1692 – Postavlja se kamen temeljac Petrovaradinske tvrđave kod Novog Sada

1867 – SAD formalno preuzimaju suverenitet nad Aljaskom, koju su 30. marta 1867. kupile od Rusije za 7,2 miliona dolara
1926 – Rađa se Čak Beri, američki kompozitor i pevač, začetnik rokenrola
1931 – Umire američki pronalazač Tomas Alva Edison
1998 – Najmanje 700 ljudi gine u eksploziji naftovoda na jugu Nigerije

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

19. oktobar:

1812 – Napoleonove trupe počinju povlačenje iz Moskve
1841 – Rađa se crnogorski kralj, vojskovođa i pisac Nikola I Petrović Njegoš
1918 – U Zagrebu Narodno veće Srba, Hrvata i Slovenaca donosi Deklaraciju o ujedinjenju svih Južnih Slovena u jednu državu
1932 – U Beogradu se otvara Kolarčev narodni univerzitet, zadužbina Ilije Milosavljevića Kolarca, koji je u tu svrhu testamentom zaveštao oko 50.000 dukata
1935 – Liga naroda uvodi sankcije protiv Italije zbog invazije na Etiopiju

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

20. oktobar:

1891 – Rađa se engleski fizičar Džejms Čedvik, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1935
1936 – Zgrada Skupštine Jugoslavije u Beogradu prima prve poslanike
1944 – Jedinice Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije i Crvene armije u Drugom svetskom ratu oslobađaju Beograd
1971 – Kancelar Zapadne Nemačke Vili Brant dobija Nobelovu nagradu za mir
1992 – Umire srpski političar,publicista i učesnik građanskog rata u Španiji, Koča Popović

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

21. oktobar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

22. oktobar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

23. oktobar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

24. oktobar:

1618 – Rađa se mogulski car Aurangzeb, veliki mogul Indije (1658-1707)
1795 – Pruska, Austrija i Rusija vrše treću podelu Poljske, koja prestaje da postoji kao nezavisna država
1907 – Umire srpski novinar, pisac i političar Pera Todorović, jedan od osnivača Narodne radikalne stranke

1939 – Nacisti u nacističkoj Nemačkoj naređuju Jevrejima da nose Davidovu zvezdu
1991 – U Sarajevu se konstituiše prva Skupština srpskog naroda u BiH, a za prvog predsednika se bira Momčilo Krajišnik

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

25. oktobar:

1647 – Umire italijanski matematičar i fizičar Evangelista Toričeli, savremenik i nastavljač Galilejevog dela, pronalazač živinog barometra

1881 – Rađa se španski slikar i vajar Pablo Pikaso, jedan od najvećih i najuticajnijih umetnika XX veka
1936 – Vlade Nemačke i Italije potpisuju tajni protokol o uzajamnoj pomoći, kojim se formira osovina Rim-Berlin
1949 – Sprovodeći blokadu Jugoslavije posle rezolucije Informbiroa, SSSR otkazuje gostoprimstvo jugoslovenskom ambasadoru u Moskvi
1983 – Trupe SAD okupiraju karipsku ostrvsku državu Grenadu

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

26. oktobar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

27. oktobar:

1728 – Rađa se Džejms Kuk, engleski istraživač, poznat kao Kapetan Kuk.

1806 – Napoleonove trupe ulaze u Berlin posle pobede nad Prusima kod Jene.
1843 – U Srbiji se osniva državna pošta.
1995 – Umire Slobodan Selenić, srpski književnik.
1998 – Savet NATO odlaže, na neodređeno vreme, aktivirajuću naredbu o vojnoj intervenciji protiv ciljeva u SRJ pošto su srpske vlasti povukle vojsku na Kosovu u kasarne i smanjile policijske snage u pokrajini.

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

28. oktobar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

29. oktobar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

30. oktobar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

31. oktobar:

Članak - Istorija - Razgovor - Uredi

Januar - Februar - Mart - April - Maj - Jun - Jul - Avgust - Septembar - Oktobar - Novembar - Decembar
Kriterijumi za izbor godišnjica