Podiže se starosna granica za penziju

23. februar 2012.
Srbija -  (Beta) - Zemlje bivše Jugoslavije imaju slične propise o uslovima za sticanje penzije, ali će, sledeći praksu u Evropskoj uniji, najverovatnije uskoro morati da podižu starosnu granicu za penzionisanje.

Penzioneri
Slika: Capture Queen .

Iz EU stižu najave da će muškarci morati da rade i kad zađu u osmu deceniju života, a da žene završavaju radni vek nekoliko godina ranije.

Trenutno u regionu muškarci najkasnije odlaze u penziju kad napune 67, a žene 63 godine.

U Srbiji muškarci koji imaju pun radni staž od 40 godina od januara 2012. godine u penziju će odlaziti stariji za četiri meseca, odnosno moraće da imaju najmanje 53 godine i osam meseci života.

Ta granica će se svake sledeće kalendarske godine pomerati za po četiri meseca, do 2019. godine, a zatim po šest, sve do 2023. godine. Tada će, ukoliko imaju punih 40 godina radnog staža, starosna granica muškarcima za odlazak u penziju biti 56 godina života.

Žene koje u 2012. pune 60 godina života za odlazak u penziju treba da imaju najmanje 15 godina staža, dok one koje imaju pun staž od 35 godina, moraju da imaju najmanje 53 godina života.

Od 2013. godine za žene će biti pooštreni uslovi za penzionisanje jer će im se potreban radni staž povećavati svake godine za po četiri meseca, dok 2021. ne dostigne 38, umesto sadašnjih 35 godina.

Za žene će se podizati i starosna granica, tako da će one koje imaju pun radni staž 2023. godine morati da imaju i najmanje 58 godina života, umesto 53, koliko je sada donja granica.

Prema propisima u Republici Srpskoj od 1. januara ove godine muškarci u penziju odlaze sa 40 godina staža i 60 godina života, a žene sa 35 godina staža i 58 godina života.

Pravo na starosnu penziju ima osiguranik kada navrši 65 godina i najmanje 15 godina staža osiguranja. Izuzetno, može će da se radi i do 45 godina staža osiguranja.

Ti uslovi će biti u potpunosti primenjeni tek od 2019, a od 2013. do 2018. postupno se uvodi kumulativan uslov da, osim 40 godina penzijskog staža, osiguranik ima i 60 godina zivota.

Umanjenje penzije od četiri odsto za svaku godinu ranijeg ostvarivanja prava na penziju pre navršenih 65 godina života, počeće da se primenjuje od 1. januara 2019. godine.

U Federaciji BiH trenutno žene u starosnu penziju idu sa 60 godina, a muškarci sa 65 godina. Drugi uslov je radni staž od 40 godina.

U Hrvatskoj muškarci pravo na starosnu penziju ostvaruju kada navrše 65 godina života i imaju najmanje 15 godina staža, dok pravo na prevremenu penziju imaju sa 60 godina života i 35 godina penzionog staža.

Žene i dalje odlaze u penziju pod povoljnijim uslovima, ali je izmenjenim zakonom o penzionom osiguranju, koji je u primeni od kraja 2010. godine, propisano prelazno razdoblje od 19 godina (od 2010. do 2030. godine) u kojem će se uslovi za žene izjednačiti s uslovima za muškarce.

Sada žene u Hrvatskoj u starosnu penziju mogu otiči sa 60 godina i šest meseci, uz najmanje 15 godina staža, a pravo na prevremenu starosnu sa 55 godina i šest meseci uz 30 godina i šest meseci staža.

U Crnoj Gori se pravo na starosnu penziju štiče sa 67 godina života i najmanje 15 godina penzijskog staža. Osiguranik stiče pravo na redovnu starosnu penziju kad navrši 40 godina staža osiguranja, a prevremenu kad navrši 62 godine zivota i najmanje 15 godina penzijskog staža.

Uveden je prelazni period tako da je ove godine za muškrace uslov za penzionisanje starosna dob od 64 godine i šest meseci, a ta granica će se pomerati do 2025. kako bi dostigla 67 godina života.

Za žene je ove godine granica 59 godina i šest meseci, a 2041. godine bi trebalo da bude 67. godina.

U Makedoniji je za muškarce gornja starosna granica za penzionisanje 64 godine, a 62 za žene. Predlog da se ta granica podigne je odbijen.

U Sloveniji muskarci mogu otići u penziju sa 65 godina starosti i najmanje 15 godina radnog staža, a žene sa 63 godina starosti i 15 godina staža.

Izvor

• „Podiže se starosna granica za penziju” Бета, 22. фебруар 2012. (srpski)