Pre 12 godina je oboren „nevidljivi”

27. mart 2011.
Beograd/ SR Jugoslavija Mit o neoborivom američkom „nevidljivom“ lovcu bombarderu F-117A srušena je pre 12 godina, na današnji dan, kada su jedinice jugoslovenske vojske oborile taj avion dok je bio u akciji NATO bombardovanja Jugoslavije 1999. godine.

Ostaci F-117 i kaciga pilota

Pukovnik Zoltan Dani

Pre bombardovanja Jugoslavije, F-117 je korišćen u Američkoj invaziji Paname (Operacija Pravedni cilj) 1989. i u Zalivskom ratu 1991 godine. Tokom Zalivskog rata, 40 aviona F-117 je izvelo više od 1270 letova i izbacili su 30% od ukupnog broja preciznih navođenih projektila koji su korišćeni u ratu. T je i stekao oreol „nevidljivog“. Ipak oboren je 27. marta, četvrtog dana NATO bombardovanja, a oborio ga je 3. divizion 250. raketne PVO brigade Vojske Jugoslavije, kojim je komandovao pukovnik Zoltan Dani pogotkom iz modifikovanog ruskog raketnog sistema S-125 Neva. Onesposobljen za dalji let, avion se srušio u ataru sremskog sela Buđanovci kod Rume.

Nakon pada aviona i katapultiranja pilota pukovnika Dejla Zelka (engl. Dale Zelko) američka spasilačka misija krenula je u akciju. Spasilačka ekipa nalazila se u jednom helihopteru MH-60 i dva MH-53, a u pratnji se nalazilo 6 aviona T-10 i izvukli su pilota sa jugoslovenske teritorije.

Američke vlasti su u nekoliko navrata zahtevale od jugoslovenskih organa da se u Sjedinjene države vrate svi delovi i ostaci lovca bombardera F-117A.

Najveći deo ostataka oborenog aviona nalazi se u Muzeju vazduhoplovstva nadomak Beogradskog aerodroma Nikola Tesla. Po rečima zaposlenih u ovoj ustanovi u njihovom vlasništvu je 75 odsto ostataka letelice. Takođe, jedan deo krila nalazi se u okviru stalne postavke memorijalne sobe, posvećene herojima 250. raketne brigade, u komandi te jedinice, u Beogradu na Banjici. Nepoznato je, međutim, koliki je broj delova, ali i najmodernije elektronske opreme završio van granica Srbije.

Izvor

• „Pre 12 godina oborili smo „nevidljivog”” Наслови нет, 27. март 2011. (srpski)